So sánh tiền mặt và tiền điện tử +8 điều nên biết

Tiền điện tử đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới như một phương tiện trao đổi và lưu trữ giá trị. Tiền điện tử được tạo ra để giải quyết các thách thức mà tiền tệ pháp định gặp phải trong các lĩnh vực như thị trường ngoại hối và thanh toán toàn cầu. Trong bài viết này mình sẽ so sánh tiền mặt và tiền điện tử, đồng thời chỉ ra sự khác biệt giữa hai loại tiền tệ này, cùng đọc hết bài viết này nhé!

Nội dung bài viết

1. Tiền mặt là gì?

Tiền mặt là các loại tiền tệ dưới hình thức vật lý hoặc thứ tương đương có thể chuyển đổi thành tiền tệ gần như ngay lập tức. Theo định nghĩa trên, tiền mặt có thể bao gồm tiền giấy, tiền kim loại, hoặc tiền trong tài khoản ngân hàng. Người sở hữu tiền mặt truyền thống thường phải chấp nhận mất một số quyền kiểm soát tài chính và quyền riêng tư vì họ phải thông qua các ngân hàng. Việc này cũng thường dẫn đến việc phải trả các khoản phí cho ngân hàng.

Tiền tệ truyền thống cũng có thể mất giá theo thời gian, chủ yếu là do lạm phát. Ngoài ra, tiền mặt có thể bị đánh cắp, mất hoặc bị rách hỏng và sẽ rất khó khăn hoặc gần như không thể khôi phục.

2. Tiền điện tử là gì?

Tiền điện tử là một dạng giá trị số được tạo ra trên nền tảng công nghệ blockchain và được bảo mật bằng mã hóa. Nó có thể được sử dụng như một phương tiện trao đổi, một đơn vị kế toán hoặc một nơi lưu trữ giá trị.

Điểm khác biệt chính giữa tiền điện tử và tiền tệ thông thường là tiền điện tử hoạt động theo cơ chế phi tập trung và ngang hàng, không cần thông qua bất kỳ tổ chức ở giữa nào.

Một số loại tiền điện tử lại hoạt động trên hệ thống sổ cái riêng do một tổ chức duy nhất kiểm soát. Niềm tin của người dùng là yếu tố duy nhất hỗ trợ giá trị của tiền điện tử.

3. Sự giống và khác nhau giữa tiền mặt và tiền điện tử

Dù tiền điện tử và tiền mặt có nhiều khác biệt, nhưng hiện tại cả hai đều có thể tồn tại dưới dạng kỹ thuật số. Mục đích ban đầu của chúng đều giống nhau là để giúp cho việc trao đổi giao dịch thuận lợi hơn.

Giá trị và sự biến động của 2 loại tiền

Một đô la trong túi của bạn hôm nay vẫn là một đô la vào ngày mai. Hoặc nếu có lạm phát thì thông thường cũng rất rất nhỏ nếu tính theo ngày.

Nhưng giá trị thị trường của tiền điện tử rất biến động và có thể thay đổi hàng ngày, thậm chí từng phút – mặc dù không phải tất cả các loại tiền điện tử đều giống nhau. Dưới đây cho thấy giá trị thị trường của bitcoin, ethereum và tiền USD kể từ năm 2019. Giá USD gần như là không thay đổi sau hơn 2 năm. Tuy nhiên ETH và BTC biến động rất mạnh, đặc biệt là BTC. Nó có thể tăng lên rất cao, nhưng cũng có thể mất giá nhanh. Mặt bằng chung 2 đồng tiền điện tử này đã tăng giá so với năm 2019. Tuy nhiên, hiệu suất của những đồng này trong quá khứ cũng không thể đảm bảo kết quả trong tương lai.

Khả năng kiểm soát của hai loại tiền

Tiền mặt là một loại tiền tệ tập trung nó được chính phủ phát hành hỗ trợ và duy trì. Tập trung có nghĩa là có một người hoặc tổ chức có quyền kiểm soát.

Ví dụ: giao dịch tiền mặt kỹ thuật số được thực hiện thông qua bên thứ ba, chẳng hạn như thanh toán cho một thứ gì đó bằng thẻ tín dụng ngân hàng của bạn hoặc chuyển khoản chi phí ăn nhẹ trên dịch vụ thanh toán yêu thích của bạn. Tức là một bên thứ 3 đang đồng thời kiểm soát giao dịch của bạn, và rộng hơn Ngân hàng Nhà nước sẽ là tổ chức kiểm soát toàn bộ dòng tiền ở các quốc gia.

Mặt khác, tiền điện tử được tạo ra với mục tiêu loại bỏ các bên thứ ba. Tất cả những gì bạn cần là kết nối internet và ví tiền điện tử để hoàn tất giao dịch trực tiếp với người khác. Và vì tất cả các giao dịch tiền điện tử đều tồn tại trên một blockchain nên chúng không thể bị thay đổi, thao tác hoặc xóa và có thể được nhìn thấy hoặc theo dõi mọi lúc.

Tính an toàn và bảo mật

Giữ tiền của bạn trong ngân hàng hoặc tổ chức tài chính có thể làm giảm nguy cơ bị mất hoặc bị đánh cắp tiền mặt. Họ có các biện pháp an ninh mạnh mẽ, được kiểm toán tại chỗ. Nhưng tiền in có thể bị làm giả.

Tiền điện tử có thể được lưu trữ theo hai cách: quyền tự quản lý hoặc quyền giám sát của bên thứ ba . Nếu cung cấp quyền giám sát của riêng mình, bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm giữ an toàn cho tiền điện tử của mình. Nếu sử dụng bên thứ ba, chẳng hạn như Fidelity Digital Assets SM cung cấp Fidelity Crypto , họ có thể quản lý bảo mật cho bạn. Nhưng không phải tất cả các đồng tiền điện tử đều có độ an toàn như nhau. Một số mạng có rủi ro lừa đảo hoặc hack cao hơn các mạng khác.

Tính bảo vệ của các đồng tiền

Tất cả các quốc gia đều có những đạo luật để bảo vệ tài sản vật lý cho người dân, đặc biệt là bảo vệ tài sản tiền pháp định của quốc gia đó. Ngoài ra, Ngân hàng và các cơ quan tài chính cũng rất chú trọng việc bảo vệ tài sản bằng tiền mặt của người dân. Ví dụ như FDIC (Tập đoàn Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ) là cơ quan chính phủ bảo hiểm tiền gửi tại các ngân hàng thành viên của Mỹ với mức bảo hiểm lên tới 250.000 USD. Các ngân hàng Việt Nam hiện tại cũng đã có dịch vụ bảo hiểm khi giao dịch tiền qua ứng dụng ngân hàng.

Không có tổ chức nào bảo vệ khỏi tổn thất tiền điện tử như vậy. Một số sàn giao dịch cũng có quỹ bồi thường người dùng, nhưng số lượng sàn như vậy rất ít và trường hợp được bồi thường cũng khá hạn chế. Nếu bạn mất tiền điện tử, trong phần lớn trường hợp sẽ không có tùy chọn khôi phục hoặc bảo vệ nào.

Việc quy định quy chuẩn thiết kế đồng tiền

Từ số sê-ri, hình in hay từng chữ in trên tiền mặt, đều có những quy định rõ ràng và được thiết lập đối với các loại tiền tệ pháp định như Việt Nam đồng.

Trái ngược hoàn toàn, các quy định về tiền điện tử vẫn đang tiếp tục phát triển và có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Điều này có thể gây ra sự không chắc chắn và biến động. Các quy định cũng khác nhau tùy theo khu vực địa lý của bạn.

Việc phát hành và cung cấp của các loại tiền

Chính phủ kiểm soát nguồn cung tiền mặt. Ví dụ, ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước có thể in tiền mới và tăng nguồn cung tiền mặt khi họ cảm thấy điều đó sẽ có lợi cho nền kinh tế.

Nhưng vì tiền điện tử không được chính phủ kiểm soát nên nguồn cung của chúng có thể khác nhau. Ví dụ: Bitcoin có nguồn cung hữu hạn, nghĩa là chỉ tồn tại một số lượng hạn chế. Một khi tất cả Bitcoin đã được phát hành vào lưu thông thì sẽ không có thêm bitcoin nào được tạo ra nữa. Một số loại tiền điện tử khác, như Ethereum, lại có nguồn cung không xác định.

Khả năng tiếp cận

Bạn có thể rút tiền mặt tại một số địa điểm nhất định, như chi nhánh ngân hàng hoặc ATM. Nhưng đôi khi có thể có những hạn chế, như ngân hàng đóng cửa vào cuối tuần hoặc giới hạn rút tiền ATM.

Tiền điện tử chỉ ở dạng kỹ thuật số, vì vậy bạn sẽ không bao giờ thực sự cầm Bitcoin trong tay giống như cầm tờ 20 đô la. Nhưng blockchain hoạt động 24/7, kể cả đêm, cuối tuần và ngày lễ.

Sự chấp thuận của cộng đồng với đồng tiền

Việc sử dụng tiền giấy trên thế giới đã được diễn ra rất sớm, từ thời Ai Cập cổ đại thế kỷ 1 trước Công Nguyên. Cho tới ngày nay, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều đang chấp thuận và sử dụng rộng rãi tiền giấy như công cụ chính để giao dịch và trao đổi trong nền kinh tế.

Tiền điện tử thành công đầu tiên ra mắt vào năm 2009, vì vậy thị trường tiền điện tử vẫn còn mới và đã được chứng minh là không thể đoán trước những biến động. Nó cũng mới chỉ được một số ít các quốc gia công nhận. Đặc biệt, Việt Nam chưa công nhận tiền điện tử như một loại tiền tệ và chưa có bất cứ quy định gì về đồng tiền này.

Nên việc chấp thuận của cộng đồng với từng loại tiền là rất quan trọng khi chúng liên quan tới giá trị, sự thanh khoản cùng từng loại tiền.

Điểm mấu chốt

Có nhiều sự khác biệt giữa tiền điện tử và tiền mặt. Chắc chắn, bạn có thể sử dụng Bitcoin hoặc Ethereum để mua một số mặt hàng nhất định hoặc giữ nó như một khoản đầu tư nhưng chỉ có vậy thôi. Về bản chất chúng có những đặc tính khác nhau và không thể thay thế cho nhau. Trong tương lai gần, tiền điện tử vẫn chưa đủ các tính năng và sự hợp pháp hóa để có cơ hội thay thế được tiền mặt.

3. 8 điều nên biết về tiền mặt và tiền điện tử

Tiền mặt: Là hình thức tiền tệ truyền thống, được quản lý và phát hành bởi ngân hàng trung ương của mỗi quốc gia. Là công cụ giao dịch chủ yếu hiện nay.
Tiền điện tử: Là một dạng giá trị số được tạo ra trên nền tảng công nghệ blockchain và được bảo mật bằng mã hóa. Hiện tại chủ yếu vẫn chỉ được sử dụng như một khoản đầu tư/đầu cơ.
Phí giao dịch: Phí giao dịch của nhiều loại tiền điện tử hiện nay không có phí hoặc là mức phí giao dịch rất thấp. Phí giao dịch trong nước của tiền pháp định cũng rất thấp, tuy nhiên phí giao dịch nước ngoài khá cao.
Tính phi tập trung: Không giống như các hệ thống ngân hàng tập trung, hầu hết các đồng tiền điện tử có tính chất phi tập trung nhờ một mạng lưới các máy tính rải rác trên khắp thế giới, được gọi là các node (nút)
Tính bảo mật: Tiền điện tử sử dụng công nghệ blockchain và mã hóa để đảm bảo an toàn cho các giao dịch. Tuy hiện vẫn có rất nhiều vụ hack tài sản điện tử gây rúng diễn ra, nhưng trong tương lai nếu lĩnh vực tiền điện tử được nâng cấp hơn thì tiềm năng về tính bảo mật là rất cao.
Tính thanh khoản: Tiền điện tử chỉ có tính thanh khoản cao với một số đồng tiền điện tử có giá trị như BTC, XRP,… Tiền mặt hiện vẫn có tính thanh khoản cao hơn.
Rủi ro: Cả tiền mặt và tiền điện tử đều có những rủi ro riêng. Tiền mặt có thể bị đánh cắp hoặc mất, trong khi giá trị của tiền điện tử có thể biến động mạnh.
Pháp lý: Trong khi tiền mặt được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp bởi hầu hết các quốc gia, tiền điện tử chưa được công nhận rộng rãi và pháp lý của nó vẫn còn nhiều tranh cãi

Kết luận

Tiền tệ truyền thống được quản lý theo hệ thống tập trung, trong khi tiền điện tử hoạt động theo cấu trúc phi tập trung, không cần trung gian. Mặc dù tiền điện tử nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào trung gian, tăng hiệu quả về chi phí và cải thiện khả năng tiếp cận và kiểm soát của người dùng, nhưng trước mắt nó không cung cấp sự ổn định giá hoặc bảo vệ như tiền tệ truyền thống.